İNME – FELÇ

İnme Nedir?

İnme beyin dokusu içinde ani bir kanama ya da kan akımının aniden kesilmesiyle (damar tıkanıklığı) oluşan klinik bir sendromdur.

Batı ülkelerindeki ölümlerin koroner kalp hastalığı ve kanserden sonra üçüncü sıklıktaki sebebi olan inme aynı zamanda kalıcı sakatlığın da ana nedenidir.

Risk faktörleri

İnmede risk faktörleri değiştirilemeyen ve değiştirilebilir risk faktörleri olmak üzere iki ana başlık altında incelenebilir.

Değiştirilemeyen risk faktörleri

Yaş, cinsiyet, ırk, aile öyküsü

Değiştirilebilir risk faktörleri	Kesinleşmiş risk faktörleri	Kesinleşmemiş risk faktörleri
	Tansiyon yüksekliği	Alkol kullanımı
	Şeker Hastalığı	Obezite
	Kalp hastalıkları	Beslenme alışkanlıkları
	Kolesterol yüksekliği	Fiziksel inaktivite
	Sigara kullanımı	Hiperhomosisteinemi
	Orak hücreli anemi hastalığı	İlaç kullanımı ve madde bağımlılığı
	Damar tıkanıklığı

Değiştirilebilir risk faktörlerine baktığımızda toplumda yaygın olan durumlar gözlenmekte. Özellikte yüksek tansiyon, şeker, kalp gibi rahatsızlıklara yakalanmamak için önceden mümkün olduğunca önlem alınmalı. Tabi bu da sağlıklı beslenme, stresten uzak durma ve egzersizle mümkün.

İnme Geçiren Kişilerde Görülen Sağlık Problemleri

Birincil Sağlık Problemleri:

Motor Bozukluklar: Beyin felci geçiren bireylerde özellikle ilk zamanlarda kaslar çalışmaz, beyin tarafından kontrol edilemez. Ayrıca spastisite dediğimiz hareket hızına bağlı kasların kendini istemsiz kasmaları görülebilir.

Duyusal Bozukluklar: Ağrı, ısı, yüzeyel duyu gibi duyularda kayıp yaşanır.

Refleksler: Vücutta olmayan anormal reflekslerin varlığı gözlenebilir.

Konuşma bozuklukları: Afazi dediğimiz konuşamama veya konuşulanların anlaşılamaması gibi sorunlar olabilir.

Mental Kayıplar: Bellek problemi, güvensiz hissetme, vücudun uzaydaki pozisyonunu algılayamama gibi durumlar yaşanabilir.

İkincil Sağlık Problemleri:

İnmeli bireylerde düşme, kırık, yatak yarası, idrar yolları enfeksiyonları, akciğer enfeksiyonları, epileptik nöbetler, derin ven trombozu, pulmoner emboliler, psikolojik sorunlar, ağrı gibi birçok ikincil sorun maalesef gözlenmektedir.

İnme Rehabilitasyonunda Amaçlar:

İnme rehabilitasyonunda amaç, fonksiyonel bağımsızlığı en üst düzeye çıkarmak; özürlülüğü en aza indirmek, ev, aile ve topluma yeniden başarılı bir şekilde entegrasyonu sağlamak; yeniden anlamlı ve tatmin edici bir hayat kazandırmaktır.

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ne Zaman Başlar?

İnme geçiren bireylerin fizyoterapi ve rehabilitasyonuna en erken dönemde başlanması gerekmektedir. Araştırmalara göre en iyi iyileşme ilk 2 yıl içerisinde olur. Bunun da en önemli kısmı ilk 6 aylık olan kısımdır. Fakat eğer geç kaldığınızı düşünüyorsanız üzülmeyin. Mesleki tecrübelerime dayanarak şöyle bir örnek vermek istiyorum. Felç geçirmiş birkaç hastam iki yıl geçmesine ve bu iki yıllık sürede fizyoterapi ve rehabilitasyon almalarına rağmen hala yatalak denilen seviyedeydiler. Yatalak seviyeden başlayıp sıkı bir çalışma ile şu an yürüyebilen felçli bireylerin olabileceğini gördük.

Normal şartlarda koma sonrası yoğun bakım ünitesinde hastanenin imkanları dahilinde seanslar başlar. Buradaki amaç yatak yaralarının oluşmasını engellemek, eklem hareket açıklığının korumasını sağlamak, ağrıların oluşmasını engellemektir. Yoğum bakım ünitesinden normal servise alınması ile birlikte seanslar devam eder. Aile ve varsa bakıcı eğitimi, yine eklem hareket açıklığı egzersizleri, proprioseptif duyu egzersizleri, oturma pozisyonunun kazandırılması, ayakta tutma denemeleri çalışılır. Hastanın durumu stabilleşince taburcu edilir. Bu aşamada genellikle hasta fonksiyonel becerilerini yapamayacak durumdadır. Oturma, ayakta durma, yürüme, konuşma, yutma, el kol hareketleri gibi becerileri yapamıyor durumda olabilir. Fizyoterapi ve rehabilitasyon programı burada daha da önem kazanır. Bu aşamada evde fizyoterapi ve rehabilitasyon programına alınması oldukça uygundur.

Evde Fizyoterapinin Avantajları

- Erken dönemde hastanın bir rehabilitasyon merkezine götürülüp getirilmesi oldukça zordur. Bazı felçli hastalar bu aşamada değil ayağa kalkmak oturmayı bile zor yapacak durumdadır.

- Maliyeti özel sağlık kuruluşlarına göre daha uygundur.

- Özel fizyoterapistiniz size özel bir program oluşturur ve bu program dahilinde devam edersiniz. Sürekli fizyoterapist değişikliğine gitmek zorunda kalmazsınız.

- Evinizin konforundan uzaklaşmadan, yazın sıcağından, kışın soğuğundan korunarak, hastaneden kapabileceğiniz enfeksiyon risklerinden uzak bir fizyoterapi imkanı sağlar.

- Aylarca sıra beklemek zorunda kalmazsınız. Yine hastanede fizyoterapi sırası, gidiş gelişte servis beklemek zorunda kalmazsınız. Bu sayede 1 saatlik bir seans için 3 saat harcamamış olursunuz.

Fzt. Mehmet Emin Ak

Sizin ve sevdikleriniz için.